สารบัญเนตติ ห้วเรื่อง, เลขข้อ | เนตติไฟล์เดียว html, text
เนตติปกรณ์แปล ข้อ 014 (2. วิจยหารวิภังค์) [ 14 ] อิทธิบาทสมาธิทั้งปวง มีญาณเป็นมูล มีญาณนำหน้า คล้อยตามญาณ. (อิทธิบาทสมาธิ) คล้อยตามญาณในภพก่อนฉันใด ย่อมคล้อยตามญาณในภพหลัง (ภพที่เป็นอนาคต) ฉันนั้น. คล้อยตามญาณใน 7 วันหลัง (ที่เป็นอนาคต) ฉันใด ย่อมคล้อยตามญาณใน 7 วันก่อน (ที่เป็นอดีต) ฉันนั้น. คล้อยตามญาณในกลางวันฉันใด ย่อมคล้อยตามทิพพจักขุญาณในกลางคืนฉันนั้น. คล้อยตามทิพพจักขุญาณในกลางคืนฉันใด ย่อมคล้อยตามทิพพจักขุญาณในกลางวัน ฉันนั้น1 1. ขุ. เณร. 26/397/331 ย่อมอบรมจิตที่มีความสว่างด้วยจิตอันเปิดออก ไม่ถูกกิเลสพัวพ้นอย่างนี้. เมื่อจิตที่เกิดขึ้น อินทรีย์ 5 ที่เป็นกุศล เป็นไปร่วมกับจิตที่เกิดขึ้น. เมื่อจิตดับก็ดับด้วย แม้นามรูปที่มีวิญญาณเป็นเหตุ ก็เกิดเพราะวิญญาณเป็นปัจจัย เหตุ (มี ตัณหา อวิชชา เป็นต้น) ของวิญญาณนั้นย่อมขาดไปด้วยมรรค วิญญาณที่ไม่มีเหตุ (ขาดเหตุ) ไม่มีความยินดีในอารมณ์ก็ทำให้ปฏิสนธิเกิดไม่ได้ จึงดับไปแม้นามรูปที่ไม่มีเหตุ (คือ วิญญาณ) ไม่มีปัจจัย (คือ วิญญาณ) ก็ไม่ทำให้ภพใหม่เกิดขึ้น ปัญญา สติ และ นามรูป ย่อมดับไปเพราะวิญญาณดับโดยนัยที่กล่าวมาฉะนี้ เพราะฉะนั้นพระผู้มีพระภาคจึงตรัสว่า (ดูก่อนอชิตะ) เราจะตอบปัญหาที่ถามนั้นแก่เธอ นาม และรูปย่อมดับสนิทอย่างไม่เหลือในที่ใด หมู่นามรูปทั้งปวง ย่อมดับสนิทด้วยการดับแห่งวิญญาณในที่นั้น2 2. ขุ. สุ. 25/1044/532, ขุ. จูฬ. 30/6/35 พระอชิตะทูลถามว่า ข้าแต่พระองค์ผู้นิรทุกข์ บุคคลที่มีธรรมอันพิจารณาแล้วโดยความไม่เที่ยงเป็นต้น และบุคคลที่ยังต้องศึกษาศีลสิกขาเป็นต้น มีอยู่มากในโลกนี้ พระองค์ผู้เป็นบัณฑิตอันข้าพระองค์ถามแล้ว ขอจงตรัสบอกข้อปฏิบัติของบุคคลเหล่านั้น แกข้าพระองค์ 1 1 ขุ. สุ. 25/1045/532 |