สารบัญเนตติ ห้วเรื่อง, เลขข้อ | เนตติไฟล์เดียว html, text
เนตติปกรณ์แปล ข้อ 078 (16. สมาโรปนหารสัมปาตะ) [78] ในหารสัมปาตะ 16 นั้น การประชุมสมาโรปนหาระเป็นไฉน พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงเปล่งอุทานว่า"เพราะเหตุนั้น ภิกษุพึงเป็นผู้รักษาจิต มีความดำริชอบเป็นโคจร มุ่งสัมมาทิฏฐิเป็นเบื้องหน้า รู้ความเกิดและความเสื่อมแล้ว ครอบงำถีนมิทธะ พึงละทุคติทั้งปวง" ดังนี้ ฯ คำว่า "เพราะเหตุนั้น ภิกษุพึงรักษาจิต มีความดำริชอบเป็นโคจร" นี้เป็นปทัฏฐานแห่งสุจริต 3 คือ เมื่อจิตอันตนรักษาแล้ว กายกรรม วจีกรรม และมโนกรรม นั้นก็ย่อมเป็นอันตนรักษาแล้ว ฯ คำว่า "มุ่งสัมมาทิฏฐิเป็นเบื้องหน้า" ความว่า เมื่อสัมมาทิฏฐิอันตนอบรมแล้ว อริยมรรคประกอบด้วยองค์ 8 ย่อมเป็นอันตนอบรมแล้ว เพราะเหตุไรเพราะ สัมมาสังกัปปะย่อมเกิดขึ้นเพราะสัมมาทิฏฐิ สัมมาวาจาย่อมเกิดขึ้นเพราะสัมมาสังกัปปะ สัมมากัมมันตะย่อมเกิดขึ้นเพราะสัมมาวาจา สัมมาอาชีวะย่อมเกิดขึ้นเพราะสัมมากัมมันตะ สัมมาวายามะย่อมเกิดขึ้นเพราะสัมมาอาชีวะสัมมาสติย่อมเกิดขึ้นเพราะสัมมาวายามะ สัมมาสมาธิย่อมเกิดขึ้นเพราะสัมมาสติสัมมาวิมุตติย่อมเกิดขึ้นเพราะสัมมาสมาธิ สัมมาวิมุตติญาณทัสสนะย่อมเกิดขึ้นเพราะสัมมาวิมุตติ นี้เป็นบุคคลผู้มีอุปาทิเหลืออยู่ และนิพพานธาตุไม่มีอุปาทิเหลืออยู่ ฯ จบ สมาโรปนหารสัมปาตะ เพราะเหตุนั้น ท่านพระมหากัจจายนะจึงกล่าวว่าหาระ 16 ควรกระทำก่อนแล้วใคร่ครวญธรรมที่เป็นทิศ (กุศล 9 อกุศล 9)ด้วยนัยที่ชื่อว่า ทิสโลจนะแล้วย่อไว้ด้วยอังกุสนัย พึงแสดงพระสูตรด้วยนัยทั้ง 3 อย่างนี้แล" ดังนี้ ฯ จบ หารสัมปาตะ 16 ฉะนี้ ฯ +นยสมุฏฐาน |